Παγκόσμια Πίεση και Επανεξέταση του Ρόλου της Πλαστικής Βιομηχανίας
Η βιωσιμότητα έχει αναδειχθεί σε μείζον θέμα για τον τομέα των πλαστικών, προσελκύοντας πρωτοφανές ενδιαφέρον από κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών. Η αλυσίδα αξίας, από παραγωγούς και μεταποιητές έως χρηματοοικονομικούς φορείς, καλείται να επανεξετάσει τις πρακτικές της και να συμβάλλει ενεργά σε μια νέα προσέγγιση.
Τα αυξανόμενα περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως η ρύπανση των θαλασσών και η παρουσία μικροπλαστικών στην τροφική αλυσίδα, έχουν εντείνει την πίεση στη χημική βιομηχανία. Η αδυναμία στη διαχείριση των αποβλήτων θέτει υπό αμφισβήτηση την «κοινωνική αποδοχή λειτουργίας» πολλών επιχειρήσεων, και η μελλοντική τους βιωσιμότητα εξαρτάται από την ικανότητά τους να ανταποκριθούν.
Τριγωνική Πρόκληση: Συλλογή, Επεξεργασία και Επαναχρησιμοποίηση
Η ανακύκλωση πλαστικών στηρίζεται σε τρεις κρίσιμους πυλώνες-συλλογή, επεξεργασία και τελική αξιοποίηση -που παραμένουν σε αρχικά στάδια υλοποίησης. Πολλά συστήματα συλλογής αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και υπερφορτώνονται από ποικίλους τύπους απορριμμάτων, αποκαλύπτοντας την ανάγκη για ενίσχυση των υποδομών.
Ευρωπαϊκή Στρατηγική: Οι Φιλόδοξοι Στόχοι του 2030
Η ΕΕ έχει θέσει ένα φιλόδοξο πλαίσιο που προβλέπει την ανακυκλωσιμότητα ή επαναχρησιμοποίηση όλων των πλαστικών συσκευασιών στην ευρωπαϊκή αγορά. Κεντρικός στόχος είναι η ανακύκλωση τουλάχιστον 55% των πλαστικών αποβλήτων έως το 2030. Ωστόσο, η επίτευξη των στόχων απαιτεί τεράστιες επενδύσεις -περίπου 1,5 δισ. ευρώ ετησίως για προσθήκη εκατοντάδων νέων εγκαταστάσεων.
Η Ελληνική Πραγματικότητα: Χαμηλές Επιδόσεις και Χαμένες Ευκαιρίες
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ, η Ελλάδα καταλαμβάνει τις τελευταίες θέσεις στην ΕΕ όσον αφορά τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, με την πλειονότητα των υλικών να οδηγείται στην ταφή. Η περιορισμένη ανακύκλωση και η εξάρτηση από πρωτογενείς και εισαγόμενες πρώτες ύλες συνεπάγονται απώλεια παραγωγικού δυναμικού και θέσεων εργασίας.
Το Φινλανδικό Μοντέλο: Καινοτομία στην Ανακύκλωση με ΣΔΙΤ
Το παράδειγμα του Ελσίνκι δείχνει τον δρόμο. Η συνεργασία μεταξύ της περιφέρειας και της Neste Oil στοχεύει στην αξιοποίηση χημικής ανακύκλωσης, με σχέδιο για μετατροπή ενός εκατομμυρίου τόνων πλαστικών σε χημική νάφθα μέχρι το 2030. Αυτό το δημόσιο-ιδιωτικό εγχείρημα αποτελεί υπόδειγμα εφαρμογής τεχνολογίας σε εθνικούς στόχους.
Εθνικός Χάρτης Δράσεων: Η Στροφή της Ελλάδας στην Κυκλική Οικονομία
Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή στρατηγικές για την αξιοποίηση των πλαστικών αποβλήτων, ενισχύοντας τη βιομηχανία και την εγχώρια οικονομία. Οι βασικές δράσεις περιλαμβάνουν:
- Δημιουργία ξεχωριστών ροών συλλογής
- Ανάπτυξη συστημάτων επιστροφής εγγύησης για συσκευασίες
- Εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού
- Ενίσχυση υποδομών για συλλογή και επεξεργασία
- Ενσωμάτωση κριτηρίων κυκλικής οικονομίας στις δημόσιες προμήθειες
- Αναβάθμιση συστημάτων παρακολούθησης και ελέγχου
- Κίνητρα και κυρώσεις σε ΟΤΑ
- Προώθηση χημικής ανακύκλωσης και άλλων καινοτομιών
Αυτός ο σχεδιασμός αποτελεί βάση για την εναρμόνιση δράσεων περιφερειών και δήμων σε ένα ενιαίο εθνικό πλαίσιο κυκλικής μετάβασης.
* Ο Νικόλαος Γεωργικόπουλος είναι επισκέπτης Καθηγητής Χρηματοοικονομικών (Stern Business School - NYU) - Πρόεδρος επιτροπής στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα - Επιστημονικός Σύμβουλος Ανάπτυξης & Επενδύσεων του Δήμου Πεντέλης
