Η κινεζική εταιρεία, η Λιξούν Ντιανσένγκ έχει δεχθεί κριτική μετά την παράνομη φωτογράφιση υπαλλήλων και δημοσιοποίηση των φωτογραφιών τους την ώρα που χρησιμοποιούν την τουαλέτα. Η αμφιλεγόμενη πρακτική της Λιξούν Ντιανσένγκ, μιας εταιρείας με έδρα το Σενζέν, στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ, έχει προκαλέσει ευρεία καταδίκη στο διαδίκτυο. Η πρώτη απάντηση της εταιρείας στην κατάφωρη καταστρατήγηση τόσο των εργασιακών όσο και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των υπαλλήλων είναι ότι τους φωτογράφισε παράνομα την ώρα του εργασιακού τους διαλείμματος, θέλοντας να τους συνετίσει να μην περνούν υπερβολικά μεγάλο χρόνο στο μπάνιο σε βάρος της εργασίας τους. Φυσικά, η απάντηση αυτή δεν κάλυψε κανέναν.
Η Κίνα είναι γνωστό ότι στην πλάστιγγα της παραγωγικότητας και του σεβασμού των εργασιακών δικαιωμάτων πάντα τείνει προς την παραγωγικότητα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για τη χώρα που έβαλε σε ισχύ το απάνθρωπο εργασιακό ωράριο 9, 9, 6, θυμίζοντας στους υπαλλήλους της που κοιμούνταν σε κάψουλες ύπνου για να αντέξουν το γνωστό δυσοίωνο ρητό των ταγμάτων εργασίας «Η εργασία απελευθερώνει.»
Ας πάμε στο περιστατικό αυτό καθ’αυτό. Σύμφωνα με αναφορές της 20ης Ιανουαρίου, οι υπάλληλοι την ώρα του διαλείμματός τους πήγαν στην τουαλέτα όπου χρησιμοποίησαν το κινητό τους σκρολάροντας στα social media καθώς επίσης κάπνιζαν, πράγμα που απαγορευόταν να κάνουν εντός του γραφείου της εταιρείας. Επειδή, όπως φαίνεται, αγνόησαν χτυπήματα των υπευθύνων τους στην πόρτα για να συντομεύουν, οι υπεύθυνοι στην εταιρεία αποφάσισαν να τους τιμωρήσουν συμπράττοντας με τη διοίκηση. Μέλη του προσωπικού χρησιμοποίησαν σκάλα για να καταγράψουν εικόνες των γυμνών εργαζομένων στην τουαλέτα από ψηλά. Ωστόσο, αργότερα η εταιρεία αφαίρεσε τις εικόνες μετά από λίγες ώρες, παραδεχόμενη ότι «δεν έδειχναν καλά.». Η εταιρεία δικαιολόγησε την πρακτική, ισχυριζόμενη ότι ήταν απαραίτητο να περιοριστούν οι «μη παραγωγικές» δραστηριότητες όπως το κάπνισμα και το υπερβολικό παιχνίδι στην τουαλέτα. Επίσης, επέβαλε απαγόρευση καπνίσματος στους χώρους των εγκαταστάσεων ως μέρος της ευρύτερης πολιτικής.
Η αποκάλυψη, η οποία ήρθε στο φως μετά από δημοσίευση του συμβάντος από τη Σάουθ Τσάινα Μόρνινγκ Πόστ, έχει προκαλέσει κραυγή διαμαρτυρίας από χρήστες του διαδικτύου και νομικούς εμπειρογνώμονες εξίσου. Πολλοί κατήγγειλαν τις ενέργειες της εταιρείας ως σοβαρή παραβίαση της ιδιωτικότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η αντίδραση του κοινού ήταν εξαιρετικά αρνητική, με πολλούς να αμφισβητούν την ηθική και τη νομική συνείδηση της εταιρείας. «Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε η εταιρεία ήταν ότι οι φωτογραφίες δεν φαίνονταν καλές, αντί να σκεφτεί ότι ήταν παράνομα αποδεικτικά στοιχεία που έδειχναν ότι η εταιρεία δεν είχε σωστή νομική εκπαίδευση,» παρατήρησε ένας διαδικτυακός παρατηρητής. Ένας άλλος κριτικός ρώτησε «Είναι υπάλληλοι ή σκλάβοι;».
O Τζου Ξου, δικηγόρος από το δικηγορικό γραφείο Τζιμ Τσελού, είπε στο κινεζικό μέσο ενημέρωσης Τζίμου Νιους ότι η εταιρεία είχε παραβιάσει την ιδιωτικότητα των υπαλλήλων της. «Οι εταιρείες δεν θα πρέπει να καταγράφουν και να διαχειρίζονται την τεμπελιά ή την κακή συμπεριφορά των υπαλλήλων χρησιμοποιώντας παράνομες μεθόδους», είπε ο Τζου.
Αυτό το περιστατικό δεν είναι το πρώτο του είδους του. Τα τελευταία χρόνια, άλλες κινεζικές εταιρείες έχουν αντιμετωπίσει έλεγχο για επεμβατικές πρακτικές παρακολούθησης. Για παράδειγμα, η Γκόμε επικρίθηκε για την παρακολούθηση της χρήσης του διαδικτύου από τους υπαλλήλους και την τιμωρία των εργαζομένων για δραστηριότητες όπως το παιχνίδι ή η ακρόαση μουσικής κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας, συνθήκες δηλαδή ακριβώς αντίθετες από τις σκανδιναβικές και αμερικανικές εταιρείες που έχουν συνειδητοποιήσει ότι η μουσική αυξάνει την παραγωγικότητα των εργαζομένων και εξαιτίας του λόγου αυτού ακούγεται μουσική στα γραφεία κατά το ωράριο εργασίας. Επιπλέον, η Σάινφορ Τεκνόλοτζις αντιμετώπισε αντιδράσεις μετά την προώθηση ενός συστήματος που παρακολουθούσε την πρόθεση των υπαλλήλων να παραιτηθούν, παρακολουθώντας τη δραστηριότητά τους στην αναζήτηση εργασίας.
Το περιστατικό της Λιξούν Ντιανσένγκ θέτει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την ισορροπία μεταξύ της πειθαρχίας στον χώρο εργασίας και της προστασίας της ιδιωτικότητας των εργαζομένων στην Κίνα. Οι υπερασπιστές της ιδιωτικότητας προειδοποιούν ότι οι εταιρείες πρέπει να είναι προσεκτικές στην προσέγγισή τους προς την παρακολούθηση των εργαζομένων, διασφαλίζοντας ότι οποιαδήποτε επιτήρηση διεξάγεται με τη συναίνεση και δεν παραβιάζει τους νόμους περί προστασίας προσωπικών δεδομένων. Οι νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν τονίσει ότι η παρακολούθηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε συγκεκριμένες, νόμιμες περιστάσεις, και οι προσωπικές ζωές των εργαζομένων δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε αδικαιολόγητη εξέταση.
Αν όμως ανοίξουμε λίγο το πρίσμα θέασης του γεγονότος αυτού, ανοίγουμε θέλοντας ή μη το κουτί της Πανδώρας όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρώπινων και των εργασιακών δικαιωμάτων στον 21ο αιώνα. Το πρώτο πράγμα που μου χτύπησε το προσωπικό καμπανάκι ευαισθητοποίησης στο θέμα ήταν η προσπάθεια της εταιρείας να μειώσει τη σημασία του γεγονότος παρουσιάζοντάς το σαν ένα αποτυχημένο-τραβηγμένο αστείο. Το δεύτερο πράγμα που σκέφτομαι είναι ότι ενώ παγκοσμίως ο καπιταλισμός είναι το αρνητικά φορτισμένο καθεστώς με την εργαλειοποίηση του ανθρώπου ως ένα παραγωγικό αντικείμενο που δεν έχει καμία αξία πέραν της αξίας της εργατοώρας που προσφέρει, εδώ βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα κομμουνιστικό καθεστώς που εκδηλώνει κατάφωρη αδιαφορία στον σεβασμό του εργαζόμενου και του ανθρώπου. Μήπως σκοτώνουν τελικά τα άλογα όταν γεράσουν στην Κίνα και όχι στην Αμερική;
Αυτή η ερώτηση οδηγεί στην αμέσως επόμενη διαπίστωση ότι η Κίνα είναι μία χώρα που γενικά δε δίνει τη δέουσα σημασία στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όχι μόνο στους πολίτες της (σε επίπεδο ατομικό, είτε συλλογικό εργατικό)αλλά και στις μειονότητες που ζουν εντός της με τους Θιβετιανούς και τους Ουιγούρους να αποτελούν τις πιο πολυπαθείς μειονοτικές ομάδες. Η διεθνής κοινότητα έχει ασκήσει έντονη κριτική κατά της Κίνας για την υπόθεση των Ουιγούρων, μετά από αναφορές για τα περιβόητα« στρατόπεδα αναμόρφωσης Ουιγούρων». Η Κίνα κάνει λόγο για ένα είδος οικοτροφείων, στο οποίο οι Ουιγούροι μαθαίνουν κινέζικα, κατά τη δική της οπτική με «καλές συνθήκες.» Μαρτυρίες ωστόσο κάνουν λόγω για διώξεις, βασανιστήρια και παρακολουθήσεις.
Είναι σαφές ότι πρέπει να οχυρωθούμε απέναντι στην παραδοξότητα που συμβαίνει από τη μία πλευρά να γίνεται παγκοσμίως τεράστιος αγώνας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικότητας των πολιτών και από την άλλη πλευρά να δεχόμαστε περιστατικά όπως αυτό της κατάφορης παραβίασης της ιδιωτικότητας στον εργασιακό τομέα. Φυσικά η woke κουλτούρα έχει συμβάλλει όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε στο να θυσιάζεται ατομικά και συλλογικά η προστασία των προσωπικών δεδομένων στον βωμό της αποτύπωσης της ζωής μας με τη μορφή της υπερέκθεσης της ζωής μας ακόμη και με γυμνές εικόνες στα social media. Την ώρα που οι γυναίκες αυτή τη στιγμή κάνουν τεράστιο αγώνα για την ενίσχυση του ρόλου τους παγκοσμίως στην κοινωνία και την εργασία και φαίνεται ότι συνεχώς πετυχαίνουν, η γυμνή Μπιάνκα Σενσόρι συνοδευόμενη από τον Κάνι Γουέστ διώχνεται από τα βραβεία Γκράμις καθώς προωθεί με τη στάση της την εργαλειοποίηση του γυμνού γυναικείου σώματος.
Αν δεν αντιδράσουμε, περιστατικά σαν αυτό που έγιναν στην Κίνα, ολοένα και θα πληθαίνουν και όπως λέει ο Τζον Γουίντμαν στο βιβλίο του Χρυσαλίδα «Η ουσιαστική ποιότητα της ζωής είναι η ζωή· η ουσιαστική ποιότητα της ζωής είναι η αλλαγή· η αλλαγή είναι η εξέλιξη· και εμείς είμαστε μέρος αυτής.»
* Η Δήμητρα Στάικου είναι νομικός και αρθρογράφος για τη Νοτιοανατολική Ασία και τη Μέση Ανατολή
