Οι σχέσεις του Τραμπ με Πούτιν και Νετανιάχου δοκιμάζονται - και η εξωτερική του πολιτική πληρώνει το τίμημα

Απογοητευμένος εμφανίζεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ από τις πρόσφατες τηλεφωνικές συνομιλίες του με τους ηγέτες των δύο χωρών που εμπλέκονται στους δύο πιο καταστροφικούς πολέμους που διεξάγονται σήμερα στον πλανήτη.

«Πολύ απογοητευτική», είπε για την τελευταία του συνομιλία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, του οποίου ο πόλεμος στην Ουκρανία κλιμακώνεται, παρά τις προσπάθειες του Τραμπ να τον σταματήσει.

«Ήταν κάπως απογοητευτική», σχολίασε την Παρασκευή και για την επικοινωνία που είχε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, του οποίου ο πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται εν μέσω μιας βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης.

Με τις δύο αυτές συγκρούσεις να παραμένουν άλυτες - και να μειώνουν τις πιθανότητες του Τραμπ για Νόμπελ Ειρήνης - ο ίδιος διαπιστώνει τα όρια των περίπλοκων προσωπικών του σχέσεων με τον Πούτιν και τον Νετανιάχου. Και φαίνεται ξεκάθαρα απογοητευμένος που δεν καταφέρνει να δώσει λύσεις πιο αποτελεσματικά από τον Τζο Μπάιντεν, τον οποίο θεωρεί απόλυτα αποτυχημένο όσον αφορά την εξωτερική πολιτική.

Κατά τον ίδιο, ο Πούτιν του λέει το ένα και κάνει το άλλο. Ο ηγέτης του Κρεμλίνου, του οποίου η σχέση με τον Τραμπ έχει γίνει αντικείμενο ενδιαφέροντος εδώ και μια δεκαετία, έχει «τρελαθεί εντελώς» με τις αλλεπάλληλες επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Τραμπ.

Ο Νετανιάχου, από την άλλη, έχει δοκιμάσει την υπομονή του Τραμπ με τις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία και τη Γάζα, όπου οι εικόνες παιδιών που λιμοκτονούν έχουν προκαλέσει παγκόσμια κατακραυγή και έχουν εντείνει τις ενδοκομματικές διαφωνίες στους Ρεπουμπλικανούς για το μέγεθος της υποστήριξης προς το Ισραήλ. Η σχέση των δύο ανδρών είναι ταραχώδης και εναλλάσσεται, τη μία είναι θερμή, την άλλη τεταμένη, καθώς ο Τραμπ πιέζει για τερματισμό του πολέμου.

Οι δυσκολίες του Τραμπ να αξιοποιήσει τις σχέσεις του δεν περιορίζονται στη Ρωσία και το Ισραήλ. Βρήκε έναν σκληρό διαπραγματευτή και στο πρόσωπο του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι - παρά το γεγονός ότι υπήρξε τιμώμενος καλεσμένος του σε συγκέντρωση 125.000 ατόμων στην Γκουτζαράτ. Αλλά και ο πρώην «φίλος» του από τη Βόρεια Κορέα, Κιμ Γιονγκ Ουν, δεν ανταποκρίνεται πλέον στις προσεγγίσεις του Τραμπ, αν και η αδελφή του Κιμ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η σχέση τους «δεν είναι κακή»· ξεκαθάρισε όμως ότι η Πιονγκγιάνγκ δεν πρόκειται ποτέ να εγκαταλείψει τις πυρηνικές φιλοδοξίες της.

Ο Τραμπ πάντοτε ακολουθούσε μια έντονα προσωπική προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική, μοιράζοντας τον αριθμό του κινητού του και ενθαρρύνοντας τους ομολόγους του να του τηλεφωνούν ή να του στέλνουν μηνύματα εκτός των συνηθισμένων διπλωματικών διαύλων. Αυτό έχει οδηγήσει συχνά σε βελτιωμένες σχέσεις που, κατά πολλούς διπλωμάτες, αποδίδουν πραγματικά, όπως στην περίπτωση της αύξησης των αμυντικών δαπανών των μελών του ΝΑΤΟ.

Όμως, η προσέγγιση αυτή έχει και όρια.

Από το Νόμπελ στην κρίση λιμού

Στην αρχή του μήνα, ο Νετανιάχου παρουσίασε με θεατρικότητα στον Τραμπ μια επιστολή όπου τον προτείνει για το Νόμπελ Ειρήνης κατά τη διάρκεια δείπνου στο Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ φάνηκε να έμεινε για λίγο άφωνος.

Ωστόσο, μέχρι τα τέλη Ιουλίου, οι ενέργειες του Νετανιάχου στη Γάζα και τη Συρία -συμπεριλαμβανομένου του βομβαρδισμού καθολικής εκκλησίας και κυβερνητικών κτηρίων- έθεσαν την υπομονή του Τραμπ σε δοκιμασία. Και αυτή την εβδομάδα, ο Τραμπ ήρθε ανοιχτά σε ρήξη με τον Νετανιάχου, ο οποίος ισχυρίζεται πως «δεν υπάρχει πείνα» στη Γάζα, αφού παρακολούθησε τις σχετικές εικόνες στην τηλεόραση.

«Νομίζω πως οποιοσδήποτε, εκτός κι αν είναι ψυχρός - ή χειρότερα, τρελός - δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι είναι τρομερό αυτό που βλέπουμε με τα παιδιά», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος από τη Σκωτία, όπου επισκεπτόταν το θέρετρο γκολφ που έχει στη χώρα.

Το βράδυ πριν αναχωρήσει για τη Σκωτία, ο Τραμπ παρακολουθούσε πλάνα με λιμοκτονούντα παιδιά στη Γάζα και είπε στους συνεργάτες του ότι ήθελε να συζητήσει τις εικόνες αυτές με τον Νετανιάχου και να δει τι θα μπορούσε να κάνει η Αμερική, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους του Λευκού Οίκου που μίλησαν στο CNN.

«Ήταν ήδη στο μυαλό του πριν φύγει», δήλωσε ένας εκ των αξιωματούχων, προσθέτοντας ότι ο Τραμπ είχε βαθιά αναστατωθεί από αυτά που είδε.

Ο Τραμπ έχει και στο παρελθόν κινητοποιηθεί από εικόνες ανθρώπινου πόνου, και οι φωτογραφίες των παιδιών τον ώθησαν, σύμφωνα με τους αξιωματούχους, να ενισχύσει τις αμερικανικές προσπάθειες για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Η Μελάνια Τραμπ επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τις εικόνες, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μετατόπιση του ρητορικού ύφους του προέδρου. Ο ίδιος το παραδέχθηκε μιλώντας στους δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον με το Air Force One.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Πρώτη Κυρία επηρεάζει τις απόψεις του Τραμπ για τις δύο άλυτες συγκρούσεις. Ο Τραμπ την έχει αναφέρει και όταν κατηγόρησε τον Πούτιν για διπροσωπία όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Πάω σπίτι και λέω στην Πρώτη Κυρία, “Μίλησα με τον Βλαντίμιρ σήμερα, είχαμε μια υπέροχη συνομιλία.” Και εκείνη λέει, “Αλήθεια; Μόλις βομβαρδίστηκε άλλη μια πόλη.”», ανέφερε ο Τραμπ αυτόν τον μήνα στο Οβάλ Γραφείο.

Η σχέση Τραμπ–Πούτιν

Η αγανάκτηση του Τραμπ απέναντι στον Πούτιν έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες, εν μέρει λόγω της αποτυχίας του να αξιοποιήσει την - κατά τα λεγόμενά του - θετική σχέση τους για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας.

«Τα πηγαίναμε πολύ καλά. Και ποτέ, ξέρετε, δεν πίστευα ότι θα φτάναμε εδώ», είπε αυτή την εβδομάδα. «Νόμιζα πως θα μπορούσαμε να διαπραγματευτούμε κάτι - και ίσως ακόμα να γίνει. Αλλά τώρα είναι πολύ αργά. Είμαι απογοητευμένος».

Αυτή η απογοήτευση κορυφώθηκε νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε ξαφνικά ότι θα επισπεύσει την προθεσμία που είχε δώσει στη Ρωσία - αρχικά 50 ημέρες - για να καταλήξει σε συμφωνία ή να αντιμετωπίσει αυστηρές δευτερογενείς κυρώσεις και δασμούς. Την Τρίτη, δήλωσε πως ο Πούτιν είχε μόλις 10 ημέρες για να διαπραγματευτεί κατάπαυση πυρός, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει λόγος αναμονής» αν δεν βλέπει πρόοδο.

Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου είπε ότι ο ίδιος ο Τραμπ αποφάσισε να εντείνει την πίεση στον Πούτιν, επειδή η αρχική προθεσμία δεν είχε αποτέλεσμα. Εκτίμησε ότι η συντόμευση του χρονοδιαγράμματος ήταν μια καλή τακτική διαπραγμάτευσης.

Η σχέση του Τραμπ με τον Πούτιν έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονης κριτικής, ειδικά κατά την πρώτη του θητεία, όταν φαινόταν να παίρνει το μέρος του Πούτιν έναντι των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών για την ανάμειξη της Ρωσίας στις εκλογές του 2016.

Ο Τραμπ έχει πει πως νιώθει ένα είδος συγγένειας με τον Πούτιν, αφού και ο ίδιος υπέμεινε έρευνες για παρέμβαση στις εκλογικές διαδικασίες. Τον Φεβρουάριο είπε ότι ο Πούτιν «πέρασε μια κόλαση μαζί μου». Οι συνεργάτες του, όπως ο διπλωματικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, θεώρησαν τη σχέση τους ελπιδοφόρα για μια ειρηνευτική λύση.

Παρότι ο Τραμπ επιμένει ότι δεν «τον ξεγέλασε» ο Πούτιν, δεν είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που διαπιστώνει ότι η συνεργασία με τον Ρώσο ηγέτη δεν είναι απλή υπόθεση.

Πίεση στον Νετανιάχου

Το ίδιο ισχύει και για τη σχέση με τον Νετανιάχου, καθώς και προηγούμενοι πρόεδροι δυσκολεύτηκαν να επηρεάσουν τις κινήσεις του. Ο Μπάιντεν είχε δεσμούς δεκαετιών με τον Νετανιάχου, αλλά μέχρι την αρχή του τελευταίου έτους της θητείας του παραπονιόταν ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ αγνοούσε τις προειδοποιήσεις του και εμπόδιζε τις προσπάθειες ανακούφισης της κρίσης στη Γάζα.

Το περασμένο φθινόπωρο, κάποιοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν πίστευαν ότι ο Νετανιάχου σκόπιμα παρατείνει τη σύγκρουση με τη Γάζα, ελπίζοντας ότι θα επανεκλεγεί ο Τραμπ.

Ο Τραμπ, μόλις ανέλαβε καθήκοντα, ήρε κάποιους περιορισμούς στις πωλήσεις όπλων προς το Ισραήλ. Ωστόσο, οι προσπάθειές του να πιέσει για μόνιμη κατάπαυση του πυρός δεν έχουν καρποφορήσει. Η σχέση τους πέρασε από εντάσεις, ειδικά μετά την αποδοχή της νίκης του Μπάιντεν από τον Νετανιάχου το 2020 - κάτι που ο Τραμπ δεν του έχει συγχωρήσει πλήρως.

Μόλις το καλοκαίρι, ωστόσο, ο Τραμπ εκθείασε τον Νετανιάχου και ζήτησε να αποσυρθούν οι κατηγορίες διαφθοράς εναντίον του, μετά από τις κοινές αεροπορικές επιθέσεις ΗΠΑ–Ισραήλ στο Ιράν.

«Περάσαμε την ΚΟΛΑΣΗ μαζί με τον Μπίμπι», έγραψε, επαναλαμβάνοντας την ίδια φράση που χρησιμοποίησε για τον Πούτιν.

Όμως λίγες εβδομάδες μετά, ο Τραμπ τηλεφώνησε στον Νετανιάχου ζητώντας εξηγήσεις για τον βομβαρδισμό της εκκλησίας στη Γάζα και τις επιθέσεις στη Δαμασκό - επιθέσεις που τον αιφνιδίασαν, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Αυτό το Σαββατοκύριακο, ο πρέσβης του Τραμπ στο Ισραήλ, Μάικ Χάκαμπι, διέψευσε οποιαδήποτε ρήξη, λέγοντας στο Fox News ότι η σχέση των δύο ανδρών είναι «πιο ισχυρή από ποτέ».

Άλλοι ηγέτες, όπως ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, που πέταξε στη Σκωτία για να συναντήσει τον Τραμπ, ελπίζουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα ασκήσει επιρροή στον Νετανιάχου για να αντιμετωπίσει πιο ενεργά την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.

Ο Τραμπ είπε τη Δευτέρα ότι μίλησε απευθείας με τον Νετανιάχου για το θέμα και του ανέφερε ότι ίσως χρειαστεί να προσεγγίσει τον πόλεμο «με διαφορετικό τρόπο». Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δεν αποκάλυψαν λεπτομέρειες, αλλά είπαν στο CNN ότι ο πρόεδρος είναι δεσμευμένος να βοηθήσει το Ισραήλ να αντιμετωπίσει τον λιμό.

Το ισραηλινό στρατιωτικό επιτελείο ανακοίνωσε το Σαββατοκύριακο την εφαρμογή «ανθρωπιστικών παύσεων» σε πυκνοκατοικημένες περιοχές της Γάζας και άνοιγμα διαδρόμων για την είσοδο βοήθειας. Ωστόσο, οι μάχες συνεχίζονται αλλού.

Παρότι οι δηλώσεις του Τραμπ για την ανθρωπιστική κρίση φαίνονται ως ρήγμα στη σχέση με τον Νετανιάχου -ο οποίος επιμένει πως «δεν υπάρχει πείνα στη Γάζα»- ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε πως «τα ΜΜΕ υπερβάλλουν» όσον αφορά τις διαφορές τους.

«Δεν νομίζω ότι το γεγονός πως ο πρόεδρος αναγνώρισε πως τα παιδιά λιμοκτονούν συνιστά κάποιο μεγάλο ρήγμα με τον Μπίμπι», είπε, προσθέτοντας ότι ο Τραμπ παραμένει πλήρως προσηλωμένος στην υποστήριξη του Ισραήλ για να τερματίσει τον πόλεμο με τη Χαμάς.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.