Ο επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφτσοβιτς μετέβη την Τρίτη στην Ουάσιγκτον με μια βαλίτσα γεμάτη «δώρα» που ελπίζει ότι μπορούν να εξευμενίσουν τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και να αποτρέψουν έναν κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη με το μπλοκ.
Με το «πακέτο συνεργασίας» προς τη νέα αμερικανική κυβέρνηση ανά χείρας, ο Σέφτσοβιτς αναμένεται να συναντηθεί την Τετάρτη με τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λούτνικ, τον Εμπορικό Αντιπρόσωπο, Τζέιμισον Γκριρ -ραντεβού που δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί- καθώς και με τον Κέβιν Χάσετ, κορυφαίο οικονομικό σύμβουλο του Τραμπ.
Η επίσκεψη του Σέφτσοβιτς στις ΗΠΑ λαμβάνει χώρα σε μια κρίσιμη στιγμή για το μπλοκ, αφού ο Τραμπ έχει ανακοινώσει ότι θα επιβάλλει εκ νέου δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο τον επόμενο μήνα, αίροντας ουσιαστικά την προηγούμενη «εκεχειρία» των δύο πλευρών. Ανακοίνωσε επίσης ότι θα επιβάλλει αμοιβαίους δασμούς που θα μπορούσαν να βλάψουν τους Ευρωπαίους εξαγωγείς - ιδιαίτερα την αυτοκινητοβιομηχανία της Ένωσης.
Παρότι οι Βρυξέλλες έχουν αναλωθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην ενίσχυση του «οπλοστασίου» τους για έναν ενδεχόμενο εμπορικό πόλεμο, θέλουν σε πρώτη φάση να επιχειρήσουν την επίτευξη μιας συμφωνίας με τον Τραμπ. Το Politico εστιάζει στα «καρότα» που θα μπορούσαν να προσφέρουν οι Βρυξέλλες στις ΗΠΑ για την επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας:
Αύξηση των εισαγωγών φυσικού αερίου
Η εμμονή του Τραμπ με το εμπορικό έλλειμμα ύψους 198 δισ. ευρώ της Αμερικής με την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο επίκεντρο των απειλών του να επιβάλλει υψηλούς δασμούς που θα μπορούσαν να κοστίσουν δισεκατομμύρια στο μπλοκ. Ωστόσο, η ταυτόχρονη δέσμευση του Αμερικανού προέδρου -«drill, baby, drill»- ότι οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν την εξόρυξη φυσικού αερίου εγείρει ελπίδες ότι οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να αποφύγουν την προοπτική ενός εμπορικού πολέμου αγοράζοντας περισσότερο αέριο από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού - κίνηση που θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει το μπλοκ να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αέριου (LNG).
«Γιατί να μην το αντικαταστήσουμε με αμερικανικό LNG, το οποίο είναι φθηνότερο για εμάς και μειώνει τις τιμές της ενέργειας μας;», αναρωτήθηκε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τον Νοέμβριο.
Στην πράξη, ωστόσο, ορισμένες χώρες της ΕΕ όπως η Γερμανία έχουν θέσει το ερώτημα πόσο περισσότερο αμερικανικό LNG μπορεί να αγοράσει το μπλοκ πέρα από τις υφιστάμενες ποσότητες. Από την άλλη, τουλάχιστον μία χώρα της ΕΕ προωθεί την ιδέα ενός προγράμματος επιδοτήσεων που θα καταστήσει τις προμήθειες LNG από τις ΗΠΑ πιο προσιτές, με στόχο την ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου. Αλλά η συγκέντρωση πόρων για την αγορά ορυκτών καυσίμων θα ήταν μια αμφιλεγόμενη κίνηση.
Εν τω μεταξύ, παράγοντες της βιομηχανίας πιέζουν ώστε το πακέτο της ΕΕ να περιλαμβάνει δεσμεύσεις ότι δεν θα τιμωρούνται οι εισαγωγείς αμερικανικών καυσίμων για τις εκπομπές μεθανίου – δεδομένου ότι ο Τραμπ είναι έτοιμος να χαλαρώσει τα περιβαλλοντικά πρότυπα στις ΗΠΑ και οι ενεργειακοί κολοσσοί ενδέχεται να αντιμετωπίσουν βαριά πρόστιμα από τις ευρωπαϊκές χώρες εάν επωφεληθούν από αυτήν την αλλαγή των κανόνων.
Μείωση φόρων εισαγωγής για τα αυτοκίνητα
Ο Τραμπ έχει επικρίνει επίσης πολλάκις την ΕΕ για την πολιτική της όσον αφορά τα αμερικανικά αυτοκίνητα και τον φόρο εισαγωγής 10% που επιβάλλει το μπλοκ. Οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς μόλις 2,5% στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, αν και το ύψος τους εκτινάσσεται στο 25% όσον αφορά τα ελαφρά φορτηγά.
Ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε να επιβάλλει ανάλογους δασμούς με αυτούς των άλλων χωρών, καθώς και δασμούς στα αυτοκίνητα - με τους συμβούλους του μάλιστα να υποστηρίζουν την αμφιλεγόμενη άποψη ότι οι φόροι προστιθέμενης αξίας της ΕΕ αντιπροσωπεύουν επίσης έναν de facto δασμό που απαιτεί αντίποινα από τις ΗΠΑ. Επί του παρόντος δεν είναι σαφές εάν ο ειδικός δασμός θα προστεθεί στους υφιστάμενους, ωστόσο τυχόν νέοι φραγμοί ενέχουν σημαντικό κίνδυνο για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, ιδίως τις τρεις μεγάλες γερμανικές εταιρείες.
Η πιο προφανής «απάντηση» του μπλοκ θα ήταν να μειώσει τους δασμούς ώστε να ευθυγραμμιστούν με αυτούς των ΗΠΑ, άποψη που έχουν υποστηρίξει η αυτοκινητοβιομηχανία BMW και ο επικεφαλής της επιτροπής διεθνούς εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μπερντ Λανγκ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου, οποιαδήποτε μείωση των δασμών της ΕΕ θα πρέπει να ισχύει για όλους τους εμπορικούς εταίρους της. Αυτό θα αποτελούσε μια νίκη για την Κίνα, οι εταιρείες ηλεκτρικών οχημάτων της οποίας αναζητούν απεγνωσμένα νέες αγορές. Κι αυτό γιατί, μετά από έρευνα για τις κινεζικές επιδοτήσεις εταιρειών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε πέρυσι νέους δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα που κατασκευάζονται στην Κίνα.
Βέβαια, επειδή οι εν λόγω δασμοί επιβλήθηκαν στο πλαίσιο έρευνας κατά των επιδοτήσεων, θα παραμείνουν σε ισχύ ακόμη κι αν η ΕΕ μειώσει τους δασμούς της στο επίπεδο του 2,5% που επιβάλλουν και οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Σαμ Λόουε, εταίρο της Flint Global.
Κοινό μέτωπο απέναντι στην Κίνα
Οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες αρχίζουν, επίσης, να συνειδητοποιούν ότι ο Τραμπ ίσως δεν είναι τελικά τόσο «γεράκι» όσον αφορά την Κίνα όσο έδειχνε κατά την προεκλογική εκστρατεία του.
Οι δασμοί 60% που διακήρυξε επανειλημμένως ότι θα επιβάλλει σε εισαγόμενα αγαθά από την Κίνα πολύ γρήγορα μειώθηκαν στο 10% (ενώ έπληξε με δασμούς 25% συμμάχους του όπως ο Καναδάς και το Μεξικό - πριν αναστείλει την εφαρμογή τους για έναν μήνα. Ο Τραμπ έχει επίσης αναβάλει την απαγόρευση λειτουργίας της κινεζικής εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης TikTok.
Η αρχικά ήπια στάση του Τραμπ απέναντι στο Πεκίνο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε ολόκληρη την ΕΕ, η οποία έχει ήδη προβεί σε μέτρα για να μπλοκάρει από κοινού με τις ΗΠΑ τις πρακτικές διείσδυσης της Κίνας σε ξένες αγορές, θεωρώντας ότι έτσι θα ευθυγραμμιστούν καλύτερα Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον.
Ο Σέφτσοβιτς έχει ήδη προτείνει να εστιάσει η ΕΕ περισσότερο στην οικονομική ασφάλεια, επιβλέποντας για παράδειγμα τις διασυνοριακές επενδύσεις σε βασικές τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, οι ημιαγωγοί ή η κβαντική τεχνολογία. Κίνηση που έχει ήδη κάνει η Ουάσιγκτον.
Σε μια άλλη κίνηση που απηχεί τη στάση του Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του στον Λευκό Οίκο, οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ για να μπλοκάρουν τις πρακτικές της Κίνας που δεν συνάδουν με την οικονομία της αγοράς, όπως οι γαλαντόμες επιδοτήσεις προς κινεζικές εταιρείες ή ο αποκλεισμός δυτικών εταιρειών από τους δημόσιους διαγωνισμούς στην Κίνα.
Το 2023, η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες προσπάθησαν, αλλά απέτυχαν, να δημιουργήσουν μια «πράσινη» λέσχη μετάλλων που θα επέβαλλε δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από χώρες που δεν ακολουθούν την οικονομία της αγοράς, όπως η Κίνα. Εάν οι δύο πλευρές καταφέρουν να συμφωνήσουν για τον αποκαλούμενο Παγκόσμιο Διακανονισμό για τον Αειφόρο Χάλυβα και το Αλουμίνιο, η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο δασμών που χρονολογείται από την πρώτη θητεία του Τραμπ.
Αγορές όπλων
Το να πειστούν οι ευρωπαϊκές χώρες να αγοράσουν περισσότερα όπλα από τις ΗΠΑ θα αποτελούσε επίσης έναν τρόπο να πειστεί ο Τραμπ ότι το μπλοκ έχει πάρει στα σοβαρά το γεγονός ότι πρέπει να κάνει περισσότερα για την ασφάλειά του, τη στιγμή που η αμερικανική κυβέρνηση φλερτάρει με την ιδέα να αποσύρει στρατεύματα από την Ευρώπη και έχει επανειλημμένως καλέσει τις χώρες της ΕΕ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.
Η προσέγγιση έχει κερδίσει έδαφος στη Γερμανία και την Ιταλία και παρουσιάστηκε τον περασμένο Νοέμβριο από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία είπε ότι οι χώρες της ΕΕ θα μπορούσαν, με μια «συνεκτική» προσέγγιση, να αγοράσουν οπλικά συστήματα που δεν μπορούν να κατασκευάσουν μόνες τους.
Αυτή η ιδέα, ωστόσο, πιθανότατα θα αντιμετωπίσει αντίσταση στη χώρα καταγωγής της Λαγκάρντ, τη Γαλλία, καθώς ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είναι ο πιο ένθερμος υπέρμαχος της «στρατηγικής αυτονομίας» της ΕΕ και ισχυρός υποστηρικτής των εθνικών αμυντικών κολοσσών όπως η Dassault.
Εν τω μεταξύ, η Ουάσιγκτον υποσχέθηκε στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας να επιταχύνει τις αποστολές όπλων στην Ευρώπη, μετά από χρόνια δυσαρέσκειας των συμμάχων της σχετικά με την αργή διαδικασία αγοράς όπλων αμερικανικής κατασκευής.
Ποια είναι η κόκκινη γραμμή της ΕΕ
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, και παρά τις προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον, η ΕΕ δεν σκοπεύει να παρεκκλίνει του στόχου της να αυστηροποιήσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, οι περισσότερες από τις οποίες είναι αμερικανικές, και δεν είναι διατεθειμένη να διαπραγματευτεί όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα, σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ευρωπαίο αξιωματούχο.
Η επιβολή των τριών βασικών κανόνων του μπλοκ που διέπουν τους τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ όπως η X και η Amazon -ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη, ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες και ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές- είναι εκτός του πακέτου δώρων που σκοπεύει να προσφέρει η ΕΕ στην Ουάσιγκτον ώστε να αποφύγει μια εμπορική διαμάχη.
Ο Μπράντο Μπενιφέι, πρόεδρος της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι «δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτήν την προσέγγιση, γιατί δεν πιστεύουμε ότι η νομοθεσία μας αποτελεί μέρος μιας διαπραγμάτευσης». Γι' αυτό και η ΕΕ δεν ζητά αλλαγές πολιτικών των ΗΠΑ πολιτικής, τόνισε σε συνέντευξή του στο Politico.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
