Του Νικόλα Μπάρδη
Η Δονούσα, ένα μαγευτικό και άγριο νησί των Μικρών Κυκλάδων, μαζί με την Αμοργό αποτελούν τα ανατολικότερα νησιά των Κυκλάδων. Απέχει 14 ναυτικά μίλια από την Αιγιάλη, το λιμάνι της Αμοργού, 4 ναυτικά μίλια βορειοανατολικά από τις νησίδες Μακάρες και 8 ναυτικά μίλια από Νάξο. Η έκτασή της φτάνει τα 13,652 τετραγωνικά χιλιόμετρα, έχει αρκετούς πετρώδεις λόφους, ενώ η μεγαλύτερη κορυφή της φτάνει στα 385 μέτρα. Σήμερα στη Δονούσα κατοικούν μόνιμα περίπου 150 κάτοικοι.
Το νησί περιβάλλεται από πολλούς σκοπέλους, πλην όμως έχει καθαρό δίαυλο εισόδου στο λιμάνι που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό όρμο, από την πλευρά των Μακάρων νήσων. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Συλλόγου Επαγγελματιών του νησιού, η Δονούσα είναι «καθαρή» από πλαστικό από το 2019, πρώτη από όλα τα νησιά του Αιγαίου!
Ακόμη, η Δονούσα έχει πολλά ακρωτήρια και όρμους, όπως ο όρμος Ρούσα που βρίσκεται βορειοδυτικά μεταξύ της Άκρας Καλότα, του βορειότερου άκρου της νήσου και της Άκρας Μοσχονάρι (του βορειοδυτικού άκρου). Περίπου 1,75 μίλια νοτιοανατολικά της βόρειας πλευράς βρίσκεται η βραχονησίδα «Σκυλονήσι» ή «Τρίγωνο», που περιβάλλεται από πολλούς βράχους, μπροστά από τον μόνο ανατολικό όρμο της Δονούσας.
Μεταξύ της Άκρας Καλότα και της Άκρας Άσπρον βρίσκεται ο μεγαλύτερος όρμος του νησιού, υπήνεμος μόνο για νότιους ανέμους, όπου στα βόρεια του βρίσκεται μεγάλη συστάδα σκοπέλων. Στα νοτιοανατολικά της Άκρας Άσπρο και σε απόσταση 2,5 μιλίων βρίσκονται οι δύο όρμοι, Σταυρού και Δένδρου όπου και βρίσκεται μία αμμώδης παραλία. Η Άκρα Γλάρος αποτελεί το νοτιότερο άκρο της νήσου. Σε απόσταση 1,25 μίλια νοτιότερα του όρμου Δένδρο, σχηματίζεται ο νοτιότερος όρμος «Πειρατής» και αμέσως μετά ο όρμος «Μάταιο».
Σύντομη Ιστορική Αναδρομή
Λόγω της θέσης της, η Δονούσα υπήρξε κατά καιρούς αναπόφευκτος σταθμός σε ποικίλα θαλάσσια περάσματα: ο Βιργίλιος την αναφέρει στην πορεία του Αινεία από την Τροία στην Ιταλία, ενώ ταξιδιώτες του 18ου και 19ου αι., πλέοντας από τη Νάξο στην Πάτμο ή αντίστροφα, περνούσαν από αυτήν. Σύμφωνα με τον μύθο ο Διόνυσος έκρυψε στο νησί την Αριάδνη, για να μην την βρει ο Θησέας, ενώ υπάρχουν ίχνη κατοίκησης από την εποχή που είχε ακμάσει ο πρώιμος Κυκλαδικός πολιτισμός (3000 π.Χ.)
Αυτός ο βράχος είχε περισσότερους από έναν πρωτοκυκλαδικούς οικισμούς. Επάνω από τα ερείπια ενός από αυτούς, στην προστατευμένη από τον βοριά νοτιοανατολική πλευρά της, σ' ένα απόκρημνο ακρωτήρι με βαθύ αγκυροβόλι, το «Βαθύ Λιμενάρι», ανασκάφηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα, αλλά βραχύβια, οχυρωμένη εγκατάσταση που χρονολογείται ανάμεσα στον 9ο και τον 8ο αι.π.Χ. Τα δωδεκανησιακά στοιχεία της κεραμικής, εκτός από τα κυκλαδικά-ναξιακά, μαρτυρούν ότι ο οικισμός αυτός ήταν ένας εμπορικός σταθμός σε ένα θαλάσσιο πέρασμα, το οποίο ένωνε την Αττική και την Εύβοια με το ανατολικό Αιγαίο. Στον 1ο αι.π.Χ. ο Μάρκος Αντώνιος παραχώρησε το νησί στους Ρόδιους, ενώ στους αυτοκρατορικούς χρόνους υπήρξε τόπος εξορίας. Τον μεσαίωνα η Δονούσα έγινε κέντρο πειρατών, την εποχή εκείνη κυβερνήθηκε από την Δημοκρατία της Βενετίας και την Οθωμανική αυτοκρατορία.
Θα καταστεί γνωστή στα ελληνικά πολιτικά δρώμενα εκ του γεγονότος ότι οι κάτοικοί της έμαθαν την έξωση του Βασιλιά Όθωνα 14 χρόνια αργότερα, όταν επισκέφθηκε το νησί ο Γεώργιος ο Α΄. Αργότερα έγινε γνωστή και στην Ιστορία του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου λόγω της «ανθράκευσης» δηλαδή του εφοδιασμού με κάρβουνο του Γερμανικού καταδρομικού Γκαίμπεν αποκρυπτόμενο πίσω από το ακρωτήριο Άσπρο, διαφεύγοντας έτσι των Αγγλικών και Γαλλικών πολεμικών πλοίων. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Δονούσα έγινε γνωστή από το ναυάγιο του πολεμικού πλοίου «Ωρίων», συντρίμμια του οποίου υπάρχουν ακόμη και σήμερα στον βυθό της παραλίας του Κέδρου. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1944, το επιταγμένο πλοίο από τους Γερμανούς «Ωρίων», βυθίστηκε στον Κέδρο ύστερα από διαδοχικές αεροπορικές επιθέσεις της Βασιλικής Πολεμική Αεροπορίας (RAF).
Παραλίες
Αν βρεθείτε στο νησί και θέλετε να κάνετε τις βουτιές σας, τότε έχετε μία σειρά από πανέμορφες ακρογιαλιές για να επιλέξετε! Ο Κέδρος, το Λιβάδι, ο Σταυρός, η Καλοταρίτισσα, η Τρυπητή, το Φύκιο, το Βαθύ Λιμενάρι και η Λίμνη είναι μερικές από αυτές, που θα σας μαγέψουν με την άγρια ομορφιά και τα καταγάλανα νερά τους. Οι παραλίες του νησιού είναι ανοργάνωτες, οπότε πηγαίνοντας εκεί φροντίστε να είστε κατάλληλα εξοπλισμένοι, για να μη βρεθείτε προ εκπλήξεως. Η λιτότητα του τοπίου και η ανεπιτήδευτη ομορφιά, σε συνδυασμό με τα φρέσκα θαλασσινά και τη φιλοξενία των ντόπιων θα σας κερδίσουν από την πρώτη κιόλας στιγμή, ενώ φεύγοντας από εκεί θα δώσετε υπόσχεση να επιστρέψετε!
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
