Του Στέφανου Νικολαΐδη
Υπάρχουν ημερομηνίες που δεν χρειάζονται επεξήγηση. Η 24η Ιουλίου είναι μία απ’ αυτές.
Δεν είναι απλώς το ημερολόγιο μιας αλλαγής καθεστώτος. Είναι ο ήχος της πόρτας που έκλεισε πίσω της η επταετία και η σιωπή που ακολούθησε. Είναι η εικόνα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, τις πρώτες πρωινές ώρες στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Είναι η ψυχή μιας χώρας που στέκεται απορημένη — κι όμως, έτοιμη να χτίσει από την αρχή.
Η Αποκατάσταση της Δημοκρατίας ήταν ένα restart. Ήταν η πρώτη φορά που η Ελλάδα ένιωσε πως μπορεί να ανήκει αμετάκλητα στον ελεύθερο κόσμο. Οι θεσμοί ξαναστήθηκαν, το Σύνταγμα του 1975 θεμελίωσε ένα νέο πολίτευμα, τα πολιτικά πάθη βρήκαν θεσμική διέξοδο. Το κράτος δικαίου έγινε η βασική πρόκληση. Η Ευρώπη άνοιξε τις πόρτες της – κι εμείς μπήκαμε, κουβαλώντας μαζί ελπίδες, ελλείψεις και τραύματα.
Πενήντα και ένας χρόνοι μετά, μπορούμε να το πούμε:
Η Μεταπολίτευση είναι η πιο μακρά περίοδος δημοκρατικής σταθερότητας στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Δεν ήταν τέλεια. Δεν ήταν αλάνθαστη. Αλλά ήταν σταθερή. Ήταν δημοκρατική. Και –κυρίως– ήταν δικιά μας.
Γιατί αυτό είναι το πιο σημαντικό;
Δεν μας «δόθηκε» η Δημοκρατία. Την επιλέξαμε. Και κάθε φορά που βάλλεται, κάθε φορά που υπονομεύεται, οφείλουμε να τη διαλέγουμε ξανά.
Το ερώτημα είναι άλλο σήμερα: Ζούμε ακόμα στη Μεταπολίτευση;
Τα τελευταία χρόνια, το ερώτημα αυτό έχει επιστρέψει φορτικά. Η πολιτική πόλωση, η αμφισβήτηση των θεσμών, η αποχή, η κουλτούρα της απαξίωσης και των θεωριών συνωμοσίας, η πανδημία, τα μνημόνια, ο λαϊκισμός, η οικονομική κρίση, η τεχνητή νοημοσύνη, ακόμα και ο πόλεμος στην Ουκρανία ή το Μεσανατολικό, μας δείχνουν πως η Δημοκρατία δεν είναι πλέον δεδομένη.
Η πρόκληση για τα επόμενα 50 χρόνια δεν είναι να μην την ξαναχάσουμε. Είναι να την επανανοηματοδοτήσουμε.
Όχι με επετειακά τσιτάτα. Αλλά με πράξεις. Αναρωτιέμαι λοιπόν:
- Πώς προστατεύουμε την ελευθερία του λόγου χωρίς να την εργαλειοποιούμε;
- Πώς διασφαλίζουμε διαφάνεια χωρίς να γινόμαστε κοινό σε reality σκανδάλων;
- Πώς χτίζουμε εμπιστοσύνη στους θεσμούς;
- Πώς συμμετέχουμε, αντί να παρατηρούμε;
Η Δημοκρατία δεν είναι κουτί που το ανοίγεις μία φορά και τελείωσε. Είναι άσκηση καθημερινή. Και είναι δική μας υπόθεση.
Γιατί η 24η Ιουλίου δεν είναι απλώς επέτειος. Είναι υπενθύμιση.
Και σε πείσμα των καιρών, σήμερα μπορούμε ακόμα να λέμε με σιγουριά: Είμαστε ελεύθεροι. Είμαστε υπεύθυνοι. Ζούμε σε Δημοκρατία.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
