Η ΑΑΔΕ και το Υπουργείο Οικονομικών πανηγυρίζουν για την αυτοματοποιημένη υποβολή δηλώσεων, παραγνωρίζοντας ότι δεν έχουν μεριμνήσει ώστε να μην αδικηθεί κανένας φορολογούμενος. Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών, χωρίς την ανάληψη της ευθύνης να προστατευθεί ο πολίτης, δεν καθιστά το κράτος φιλικότερο. Αντίθετα, το μετατρέπει σε μια διαρκή απειλή, μια συνεχή πηγή άγχους, καθώς ο καθένας μπορεί να βρεθεί μπλεγμένος χωρίς να φταίει.
Για να λειτουργήσει σωστά η αυτοματοποίηση, το κράτος πρέπει πρώτα να έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών – ή τουλάχιστον να προσπαθεί να την καλλιεργήσει βήμα-βήμα. Τίποτα από τα δύο δεν συμβαίνει σήμερα. Θα ήταν πολύ χρήσιμο αν τα στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ βρίσκονταν στο λογιστικό μας γραφείο, όταν άνθρωποι που δεν είχαν απευθυνθεί ποτέ σε λογιστή για τη δήλωσή τους, ήρθαν να μας ρωτήσουν γιατί έλαβαν email από την ΑΑΔΕ. Όταν τους εξηγούσαμε ότι η δήλωσή τους υποβλήθηκε αυτόματα, μας ζητούσαν να ελέγξουμε αν όλα είναι σωστά.
Ο λογιστής στην Ελλάδα είναι ένα ιδιαίτερο επάγγελμα. Δεν είναι μόνο ότι όταν λέμε «λογιστή», εννοούμε τον φοροτεχνικό. Οι πολίτες δεν απευθύνονται στους λογιστές για να εξοικονομήσουν χρόνο ή ενέργεια, αλλά κυρίως ως μέσο άμυνας απέναντι σε ένα εχθρικό κράτος που αδιαφορεί για τα συμφέροντα και τα δικαιώματά τους. Οι λογιστές, κυρίως οι νεότερες γενιές, έχουμε καταλάβει ότι αυτή η υπηρεσία – το να είμαστε οι ενδιάμεσοι στη σχέση του πολίτη με το κράτος – δεν μπορεί να αποτιμηθεί σε χρηματικούς όρους όταν γίνεται με επαγγελματισμό, και τελικά είναι εντελώς ασύμφορη για τον κλάδο μας.
Έχουμε εξηγήσει στη φορολογική διοίκηση πώς να θωρακιστούν οι πολίτες από τους κινδύνους της αυτοματοποίησης, ώστε να μην έχουν ανάγκη λογιστή. Η φορολογική αρχή όχι μόνο δεν μας ακούει, αλλά μας λοιδορεί, υποστηρίζοντας ότι διαμαρτυρόμαστε επειδή δεν θέλουμε να χάσουμε πελάτες. Απόλυτη αντιστροφή της πραγματικότητας.
Η φορολογική αρχή δεν μπαίνει καν στον κόπο να κάνει τα στοιχειώδη: να αναζητήσει εισοδήματα του παρελθόντος για να καλύψει τεκμήρια της φετινής δήλωσης. Αντίθετα, επιβάλλει στον πολίτη φόρο για μη κάλυψη τεκμηρίων. Επίσης, αν κάποιος πολίτης έχει παραλείψει να δηλώσει τα προστατευόμενα τέκνα του, η αυτοματοποιημένη δήλωση βασίζεται σε αυτό το λάθος, παρότι το κράτος γνωρίζει ότι έχει ανήλικα παιδιά.
Το ίδιο συμβαίνει και στον ΕΦΚΑ. Πλέον, η εγγραφή μη μισθωτών γίνεται αυτοματοποιημένα. Ωστόσο, ο ΕΦΚΑ δεν εντάσσει ποτέ τους ασφαλισμένους στην ειδική κατηγορία μειωμένων εισφορών, ακόμη κι αν τη δικαιούνται. Αν ο πολίτης δεν το αντιληφθεί εγκαίρως, θα επιβαρυνθεί με αυξημένες εισφορές τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, καθώς ο ΕΦΚΑ αρνείται να διορθώσει το λάθος.
Ο κατάλογος παρόμοιων καταστάσεων είναι, ειλικρινά, ατελείωτος. Το κράτος, όμως, δεν το θεωρεί πρόβλημα. Αντίθετα, μας υπενθυμίζει διαρκώς ότι η προστασία των δικαιωμάτων μας είναι αποκλειστικά δική μας ευθύνη.
* Ο Αγαμέμνων Σταυρόπουλος είναι Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός
