Σε παγκόσμιο επίπεδο και ακόμη περισσότερο στον δυτικό κόσμο υπάρχει μία ανάγκη για εργαλειοποίηση λέξεων που είναι φορείς θεμελιωδών νοημάτων όπως οι λέξεις δημοκρατία, ελευθερία, ειρήνη αλλά και τρομοκρατία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τόσες ταυτόχρονες εστίες πολέμου που η μόνη ασφαλής καταφυγή είναι η παρακαταθήκη που έχτισε ο δυτικός άνθρωπος σε καιρό ειρήνης και αυτή η παρακαταθήκη είναι οι κανόνες του διεθνούς δικαίου και τα πλαίσια που περιστέλλουν σοβαρά, εγκληματικές ενέργειες πολιτών αλλά και κρατών.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορέσει να μπει φρένο στην τρομοκρατία που όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε αυτή τη στιγμή ανθεί, οδηγώντας μας σε ένα παγκόσμιο πολιτισμικό πισωγύρισμα τουλάχιστον 70 ετών. Η τρομοκρατία που μόνιμα εξυπηρετεί οικονομικά συμφέροντα κάτω από το τραπέζι και άλλοτε τα καλύπτει υπό το πρίσμα του θρησκευτικού φανατισμού και του Ισλάμ και άλλοτε εμφανίζεται ως επαναστατική απάντηση κρατών σε κυριαρχικές παραβιάσεις που βιώνουν, θα εξαλειφθεί μόνο αν δούμε τα γεγονότα ως έχουν. Δεν παράγουν τρομοκράτες μόνο τα εξτρεμιστικά ισλαμικά κράτη της Μέσης Ανατολής αλλά και δυνατά, εξελιγμένα κράτη όπως η Κίνα.
Στις 26 Ιουνίου 2025, ο Υπουργός Άμυνας της Ινδίας, Ρατζνάθ Σινγκ αρνήθηκε να υπογράψει το προσχέδιο δήλωσης στη συνάντηση του Οργανισμού Σαγκάης για τη Συνεργασία (SCO), αφού το έγγραφο παρέλειψε την αναφορά στην τρομοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάμ στις 22 Απριλίου, αλλά ανέφερε την αεροπειρατεία του τρένου Τζαφάρ Εξπρές στο Πακιστάν τον Μάρτιο. Η Κίνα τήρησε όπως φαίνεται δύο διαφορετικά μέτρα και σταθμά ως προς το Πακιστάν και την Ινδία.
Ο SCO είναι μια ομάδα 10 χωρών η οποία ιδρύθηκε το 2001, και περιλαμβάνει την Ινδία, την Κίνα, τη Ρωσία, το Πακιστάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Ιράν και τη Λευκορωσία. Ο οργανισμός SCO προέρχεται από την «πεντάδα της Σαγκάης» που σχηματίστηκε το 1996, αποτελούμενη από την Κίνα, τη Ρωσία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν. Με τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991 σε 15 ανεξάρτητες χώρες, υπήρξαν ανησυχίες στην περιοχή για εξτρεμιστικές θρησκευτικές ομάδες και εθνικές εντάσεις. Για τη διαχείριση αυτών των ζητημάτων, δημιουργήθηκε ο SCO στις 15 Ιουνίου 2001 στη Σαγκάη. Η ομάδα είναι ο μεγαλύτερος περιφερειακός οργανισμός στον κόσμο με βάση τη γεωγραφική έκταση και τον πληθυσμό. Τον Δεκέμβριο του 2004 απέκτησε επίσημο καθεστώς παρατηρητή στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τον καταστατικό του χάρτη, ο SCO είναι ένας οργανισμός που βασίζεται στις αρχές της κυριαρχικής ισότητας, της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών, του απαραβίαστου των συνόρων τους, της μη ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις του ενός από τον άλλο καθώς και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών μεταξύ των κρατών μελών μέσω διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων.
Κατά την ίδρυση του SCO, τα κράτη-μέλη έθεσαν ως πρωταρχικό στόχο την ενίσχυση της μεταξύ τους αμοιβαίας εμπιστοσύνης, της φιλίας και της καλής γειτονίας μεταξύ των κρατών-μελών. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία του SCO με την QUAD, η οποία είναι ένας ανεπίσημος στρατηγικός διάλογος μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών, Ινδίας, Ιαπωνίας και Αυστραλίας, με στόχο τη συνεργασία σε θέματα ασφάλειας και στρατηγικής στον Ινδο-Ειρηνικό. O SCO, o oποίος έχει ως βασικούς πυλώνες τη Ρωσία και την Κίνα, προσπαθεί να προωθήσει πολυφωνία απέναντι στον αυταρχισμό των ΗΠΑ ενώ η QUAD προσπαθεί να περιορίσει την επεκτατική διάθεση της Κίνας στη Νοτιοανατολική Ασία και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Ο SCO είναι ένας από τους λίγους διεθνείς οργανισμούς με μέλη κυρίως από την Ασία που ασχολείται με θέματα ασφάλειας. Η περιφερειακή αντιτρομοκρατική δομή του SCO (RATS) πραγματοποιεί τακτικά συνεδριάσεις και ανταλλάσσει πληροφορίες για ενδεχόμενες τρομοκρατικές απειλές. Όσον αφορά την άρνηση της Ινδίας να υπογράψει τη δήλωση του SCO, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Ραντίρ Τζαισγουάλ δήλωσε: «Η Ινδία ήθελε να αντικατοπτρίζονται στο έγγραφο οι ανησυχίες για την τρομοκρατία, κάτι που δεν έγινε αποδεκτό από μια συγκεκριμένη χώρα, και ως εκ τούτου, η δήλωση δεν υιοθετήθηκε». Η αναφορά αυτή, έχει στόχο το Πακιστάν.
Στον SCO κυριαρχούν παραδοσιακά η Ρωσία και η Κίνα. Ωστόσο, με τη Ρωσία να εμπλέκεται στον πόλεμο με την Ουκρανία από το 2022, η δύναμη της Κίνας εντός του οργανισμού έχει αυξηθεί. Φέτος μάλιστα, η Κίνα προεδρεύει του SCO και ως εκ τούτου, η συνάντηση των υπουργών Άμυνας πραγματοποιήθηκε στην πόλη Κινγκντάο της ανατολικής Κίνας.
Ποια είναι τώρα η σύνδεση του SCO με την υπόθαλψη της τρομοκρατίας; Το Πακιστάν είναι σημαντικός σύμμαχος της Κίνας και ως εκ τούτου η Κίνα παρείχε βοήθεια στο Πακιστάν στη στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ινδία μετά την επιχείρηση Σίντουρ. Η Κίνα έχει επίσης χρησιμοποιήσει επί μακρόν την επιρροή της στα διεθνή φόρουμ για να προστατεύσει το Πακιστάν από δυσμενή ψηφίσματα που το καταδίκαζαν για τρομοκρατία. Υπό αυτό το πρίσμα, η άρνηση του Ρατζνάθ να υπογράψει το σχέδιο εγγράφου του SCO αποκτά μεγαλύτερη σημασία γιατί αποκρυσταλλώνει τη μηδενική ανοχή της Ινδίας απέναντι στην τρομοκρατία.
Μάλιστα στην ομιλία του στο SCO, ο Ρατζνάθ Σιγκ είχε μιλήσει ανοιχτά για την τρομοκρατική επίθεση στην περιοχή Παχάλγκαμ του Κασμίρ στις 22 Απριλίου καθώς και για την επιχείρηση Σίντουρ. «Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε το Μέτωπο Αντίστασης, πληρεξούσιο της τρομοκρατικής ομάδας Λασκάρ Ε Τάιμπα (LeT). Το μοτίβο της επίθεσης στην Παχάλγκαμ ταιριάζει με τις προηγούμενες τρομοκρατικές επιθέσεις της LeT στην Ινδία. Η μηδενική ανοχή της Ινδίας στην τρομοκρατία αποδείχθηκε με τις ενέργειές της» δήλωσε.
Η δήλωση του SCO δεν κάνει καμία αναφορά στο τρομοκρατικό χτύπημα στην περιοχή Παχάλγκαμ αλλά αναφέρει ρητά την αεροπειρατεία τρένου στο Μπαλουχιστάν (η Ινδία κατηγορείται εδώ και καιρό ότι υποθάλπει προβλήματα στο Πακιστανικό Μπαλουχιστάν το οποίο θέλει να γίνει ανεξάρτητο έθνος). Επομένως, είναι λογικό η Ινδία να μην υπογράφει.
Στην ομιλία του, ο Ρατζνάθ πρόσθεσε «Η ειρήνη και η ευημερία δεν μπορούν να συνυπάρξουν με την τρομοκρατία και τη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής στα χέρια μη κρατικών φορέων και τρομοκρατικών ομάδων. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί αποφασιστική δράση. Είναι επιτακτική ανάγκη όσοι χρηματοδοτούν, καλλιεργούν και αξιοποιούν την τρομοκρατία για τους στενούς και ιδιοτελείς σκοπούς τους να υποστούν τις συνέπειες. Ορισμένες χώρες χρησιμοποιούν τη διασυνοριακή τρομοκρατία ως μέσο πολιτικής και παρέχουν καταφύγιο σε τρομοκράτες. Δεν πρέπει να υπάρχει χώρος για τέτοια διπλά πρότυπα. Ο SCO δεν πρέπει να διστάσει να επικρίνει τέτοια έθνη,» δήλωσε.
Η Κίνα ενώ παρουσιάζει προς τα έξω τη στρεβλή πραγματικότητα ενός κομμουνιστικού κράτους που δέχεται έξωθεν τρομοκρατικές απειλές που στοχεύουν στο να ανατραπεί το καθεστώς, στην πραγματικότητα η ίδια η χώρα, μέσω υψηλόβαθμων στελεχών του καθεστώτος έχει εμπλακεί σε άμεση ή έμμεση άσκηση τρομοκρατίας. Σε επιθέσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στο Κασμίρ, έχουν κατασχεθεί κινέζικης κατασκευής όπλα, κάμερες σώματος και κρυφές επικοινωνιακές συσκευές χρησιμοποιούμενες από οργανώσεις όπως Τζαίς ε Μοχάμεντ(Jem) και Λασκάρ Ε Τάιμπα (Let). Επιπλέον, δορυφορικές συσκευές επικοινωνίας και drones έχουν παρασχεθεί μέσω του πακιστανικού στρατού με κινέζικη τεχνολογία. Διεθνείς αναφορές και στρατιωτικές πηγές της Μιανμάρ κατηγορούν την Κίνα ότι προμηθεύει όπλα σε ομάδες όπως η Αρακάν Άρμι και η Αρακάν Ροχίνγια Σαλβέισιον Άρμι, που δρουν κατά μήκος των συνόρων. Επιπλέον, αμερικανικές κυρώσεις το 2024 κατήγγειλαν ότι κινέζικες εταιρείες προμήθευσαν διπλής χρήσης εξαρτήματα σε Χούθι, οι οποίοι χρησιμοποίησαν κινέζικα συστήματα καθοδήγησης και εξαρτήματα drone για επιθέσεις στη διώρυγα του Σουέζ. Ακόμη, η Κίνα έχει επανειλημμένα μπλοκάρει τις προσπάθειες του ΟΗΕ να χαρακτηρίσει τον Μασούντ Αζχάρ ηγέτη της Τζαίς Ε Μοχάμεντ, ως τρομοκράτη μεταξύ άλλων το 2009, το 2016 και το 2017. Αυτή η στάση θεωρείται ότι εμμέσως υποκινεί την Jem καθώς της επιτρέπει να δρα με λιγότερες διεθνείς κυρώσεις. Η Κίνα απέτρεψε τη λίστα έκδοσης τρομοκρατών της Jem και της Let στο Συμβούλιο Ασφαλείας εμποδίζοντας τη λήψη αυστηρών διεθνών μέτρων μετά από πολύνεκρες επιθέσεις όπως η επίθεση στην Πούλουαμα το 2019 και η επίθεση στη Μουμπάι το 2008.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας έχει τη δική του τακτική. Μονίμως υπερβάλλει στον διεθνή τύπο για τις απειλές που δέχεται έξωθεν για να δικαιολογήσει την καταστολή -την οποία οι Η.Π.Α. και άλλες χώρες έχουν χαρακτηρίσει γενοκτονία- του πληθυσμού των Ουιγούρων. Αν δεν αντιληφθούμε έγκαιρα την κάλυψη της τρομοκρατίας που κάνει η Κίνα κάτω από το πέπλο του ευνομούμενου κομμουνιστικού καθεστώτος της, της δίνουμε πάτημα να αρχίσει να δρα ανοιχτά πλέον στη στήριξη της τρομοκρατίας και να αρχίσει να φέρεται με την ίδια αμετροέπεια που έχουν οι ΗΠΑ. Ας μην ξεχάσουμε το οξύμωρο της δήλωσης του προέδρου Τραμπ, που ισχυρίστηκε ότι βομβάρδισε τις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, για την επίτευξη ειρήνης και ας δούμε μέσα από το παράδειγμα αυτό, την αντίθεση φαινομένων και ουσίας στην πολιτική πραγματικότητα.
* Η Δήμητρα Στάικου είναι νομικός και αρθρογράφος για τη Νοτιοανατολική Ασία και τη Μέση Ανατολή
