Απεβίωσε ο Κλάους Πάιμαν, μία από τις κορυφαίες μορφές του γερμανικού θεάτρου, αφήνοντας πίσω του ένα ιδιαίτερα ισχυρό αποτύπωμα τόσο στην τέχνη όσο και στη δημόσια σφαίρα. Ήταν γνωστός για την αντισυμβατική του προσέγγιση και τον έντονα πολιτικό χαρακτήρα των σκηνοθετικών επιλογών του.
Η προσωπικότητά του ξεχώριζε ήδη από τα παιδικά του χρόνια—όπως σημείωνε και ο δάσκαλός του το 1947, ο Πάιμαν ξεχώριζε για το "θριαμβευτικό ύφος" του. Μιλώντας για τη ζωή και το έργο του, ο ίδιος είχε πει: "Δεν γεννήθηκα το 1937. Γεννήθηκα μεν τότε ως Κλάους Πάιμαν στη Βρέμη. Η πραγματική μου γέννηση όμως ήταν το 1968. Και η αυταπάτη μου, στην οποία πιστεύω ακόμη σαν μαμούθ που η εποχή του έχει περάσει, είναι πως το θέατρο είναι όντως αρμόδιο για τις ουτοπίες, αρμόδιο για έναν καλύτερο κόσμο, για περισσότερη δικαιοσύνη". Αυτή η πολιτική θεώρηση όρισε τόσο τη σκηνική πορεία του όσο και τις δημόσιες παρεμβάσεις του.
Σκάνδαλα με πολιτική διάσταση
Ο Πάιμαν προκάλεσε επανειλημμένα αναταραχή στο πολιτιστικό και πολιτικό γίγνεσθαι της Γερμανίας. Στη δεκαετία του '70, πυροδότησε σφοδρή διαμάχη όταν ανάρτησε στο θέατρό του έκκληση της μητέρας της έγκλειστης τρομοκράτισσας Γκούντρουν Ένσλιν για οικονομική βοήθεια ώστε να επιδιορθώσει τα δόντια της κόρης της, σε μια περίοδο όπου η τρομοκρατία της RAF δοκίμαζε τα όρια της κοινωνίας. Αντιδράσεις—θετικές και αρνητικές—προκάλεσε και το 2007, προσφέροντας εργασία-μαθητείας στον φυλακισμένο Κρίστιαν Κλαρ, όπως προτάθηκε από τον κοινωνικό του λειτουργό.
Θέατρο ως εργαλείο παρέμβασης
Ο Πάιμαν έγραψε ιστορία σε κορυφαία θέατρα, όπως το Burgtheater στη Βιέννη και το Berliner Ensemble στο Βερολίνο. Το 1965, εν μέσω του πολέμου στο Βιετνάμ, σκηνοθέτησε την Αντιγόνη του Σοφοκλή (διασκευή Μπρεχτ), δίνοντας στην παράσταση χαρακτήρα κοινωνικού ακτιβισμού και αντιπολεμικού μηνύματος. Το 1966 παρουσίασε το ρηξικέλευθο έργο "Βρίζοντας το κοινό" του Πέτερ Χάντκε, αμφισβητώντας ανοιχτά τις παραδοσιακές θεατρικές συμβάσεις.
Το 1988, με αφορμή τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Burgtheater και τα 50 χρόνια από την προσάρτηση της Αυστρίας στο Τρίτο Ράιχ, παρήγγειλε το δριμύ κοινωνικό σχόλιο του Τόμας Μπέρνχαρντ "Πλατεία Ηρώων". Το έργο θύμισε στην κοινή γνώμη το ένοχο παρελθόν του εθνικοσοσιαλισμού, προκαλώντας κύμα αντιδράσεων: ο τότε πρόεδρος της Αυστρίας Κουρτ Βάλντχαϊμ το χαρακτήρισε "χονδροειδή προσβολή του αυστριακού λαού", ενώ συγγραφέας και σκηνοθέτης βρέθηκαν στο στόχαστρο ακραίων ομάδων.
Η κληρονομιά και το τέλος μιας εποχής
Ακόμη και στα τελευταία του χρόνια, ο Κλάους Πάιμαν παρέμεινε δημιουργικός, αν και παρατηρούσε πως ο ρόλος του θεάτρου ως φορέα πολιτικού διαλόγου είχε πλέον υποχωρήσει: οι θεατρικές αίθουσες έπαψαν να γεμίζουν, σε αντίθεση με τα γήπεδα. Σε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις, διατύπωσε τον χαρακτηριστικό του στοχασμό: "Σήμερα είναι η αμφιταλάντευση του τερματοφύλακα στο γήπεδο, κατά μία έννοια τραγική, αυτή που κάνει τον ποδοσφαιριστή τον Άμλετ της εποχής μας".
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
