Στην Κίνα, το αποκαλούν «Γλάρο», και έχει την ανάλογη εμφάνιση. Είναι κομψό και γωνιώδες, με φωτεινούς, κεκλιμένους προβολείς που θυμίζουν κάτι από γατίσια μάτια.
Είναι, φυσικά, ένα αυτοκίνητο. Ένα πολύ μικρό, φθηνό αυτοκίνητο πόλης - αλλά θα μπορούσε να έχει τεράστια σημασία αναφέρει το BBC. Διαθέσιμο στην Κίνα από το 2023, όπου έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δημοφιλές, μόλις κυκλοφόρησε στην Ευρώπη με το πιο συμβατικό όνομα Dolphin Surf (επειδή οι Ευρωπαίοι προφανώς δεν νοιάζονται τόσο για τους γλάρους όσο οι Κινέζοι).
Όταν κυκλοφορήσει στο Ηνωμένο Βασίλειο αυτή την εβδομάδα, αναμένεται να έχει τιμή περίπου 18.000 λίρες (21.000 ευρώ). Αυτό θα το κάνει, για ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο με στόχο τις δυτικές αγορές, πράγματι φθηνό.
Δεν θα είναι πάντως και το φθηνότερο προσφερόμενο μοντέλο: το Dacia Spring, που κατασκευάζεται στη Γουχάν από τη Renault και την Dongfeng, και το Leapmotor T03, το οποίο παράγεται από μια κοινοπραξία της κινεζικής νεοσύστατης εταιρείας Leapmotor με τη Stellantis, κοστίζουν αμφότερα λιγότερο.
Αλλά το Dolphin Surf είναι το «χωροκατακτητικό είδος» που ανησυχεί περισσότερο τις καθιερωμένες μάρκες. Αυτό συμβαίνει επειδή η εταιρεία πίσω από αυτό έχει ήδη προκαλέσει μεγαλύτερο θόρυβο στις διεθνείς αγορές.
Η BYD είναι ήδη ο μεγαλύτερος παίκτης στην Κίνα. Ξεπέρασε την Tesla το 2024 και έγινε ο κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων (EV) με τις καλύτερες πωλήσεις στον κόσμο, και από τότε που εισήλθε στις ευρωπαϊκές αγορές πριν από δύο χρόνια, έχει επεκταθεί επιθετικά.
Η BYD αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης επέκτασης κινεζικών εταιρειών και εμπορικών σημάτων που ορισμένοι πιστεύουν ότι θα μπορούσε να αλλάξει το πρόσωπο της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας - και η οποία έχει ήδη προκαλέσει την αντίδραση της κυβέρνησης των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Αυτό σημαίνει ότι κάποτε άγνωστες μάρκες όπως η Nio, η Xpeng, η Zeekr ή η Omoda θα μπορούσαν να γίνουν εξίσου γνωστά ονόματα με τη Ford ή τη Volkswagen. Αυτές και κλασικές μάρκες όπως η MG, η Volvo και η Lotus, οι οποίες βρίσκονται υπό κινεζική ιδιοκτησία εδώ και χρόνια.
Τα προϊόντα που προσφέρονται καλύπτουν ήδη μια τεράστια γκάμα, από αυτοκίνητα όπως το μικροσκοπικό Dolphin Surf μέχρι εξωτικά supercars, όπως το U9 της Yangwang, θυγατρικής εταιρείας πολυτελών αυτοκινήτων της BYD.
«Είναι τεράστια η διείσδυση των κινεζικών εταιρειών στην ευρωπαϊκή αγορά», τόνισε στο BBC ο Ντέιβιντ Μπέιλι, καθηγητής επιχειρήσεων και οικονομικών στο Birmingham Business School.
Το 2024, πουλήθηκαν 17 εκατομμύρια αυτοκίνητα με μπαταρία και plug-in υβριδικά αυτοκίνητα παγκοσμίως, εκ των οποίων τα 11 εκατομμύρια στην Κίνα. Εν τω μεταξύ, οι κινεζικές μάρκες είχαν το 10% των παγκόσμιων πωλήσεων ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών οχημάτων εκτός της χώρας καταγωγής τους, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Rho Motion. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί νομοτελειακά.
Για τους καταναλωτές, αυτά θα πρέπει να είναι καλά νέα - οδηγώντας στη διάθεση περισσότερων υψηλής ποιότητας και οικονομικά προσιτών ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Ωστόσο, καθώς η αντιπαλότητα μεταξύ του Πεκίνου και των δυτικών δυνάμεων δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης, ορισμένοι ειδικοί ανησυχούν ότι τα κινεζικά οχήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο για την ασφάλεια από χάκερ και τρίτα μέρη. Και για τους καθιερωμένους παίκτες στην Ευρώπη, αυτό αποτελεί μια τρομερή πρόκληση για την ιστορική τους κυριαρχία.
«[Η Κίνα έχει] ένα τεράστιο πλεονέκτημα κόστους μέσω οικονομιών κλίμακας και τεχνολογίας μπαταριών. Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές έχουν μείνει πολύ πίσω», προειδοποιεί ο κ. Μπέιλι.
«Εκτός αν ξυπνήσουν πολύ γρήγορα και καλύψουν τη διαφορά, θα μπορούσαν να εξαλειφθούν».
Αδυσώπητος ανταγωνισμός στην Κίνα
Η αυτοκινητοβιομηχανία της Κίνας αναπτύσσεται ραγδαία από τότε που η χώρα εντάχθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001. Αλλά αυτή η διαδικασία επιταχύνθηκε ραγδαία το 2015, όταν το Κομμουνιστικό Κόμμα εισήγαγε την πρωτοβουλία «Made in China 2025». Το 10ετές σχέδιο για να καταστεί η χώρα ηγέτης σε αρκετές βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών οχημάτων, προκάλεσε έντονη κριτική από το εξωτερικό, και ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, εν μέσω ισχυρισμών για αναγκαστικές μεταφορές τεχνολογικών πληροφοριών και κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας - όλα αυτά που η κινεζική κυβέρνηση αρνείται.
Τροφοδοτούμενο από άφθονη κρατική χρηματοδότηση, το σχέδιο βοήθησε να τεθούν οι βάσεις για την ιλιγγιώδη ανάπτυξη εταιρειών όπως η BYD - αρχικά κατασκευαστής μπαταριών για κινητά τηλέφωνα - και επέτρεψε στις κινεζικές μητρικές εταιρείες των MG και Volvo, SAIC και Geely, να γίνουν σημαντικοί παίκτες στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων.
«Το γενικό επίπεδο των κινεζικών αυτοκινήτων είναι πράγματι πολύ, πολύ υψηλό», δηλώνει ο Νταν Σίζαρ, διευθύνων σύμβουλος της Electric Vehicles UK.
«Η Κίνα έχει μάθει εξαιρετικά γρήγορα πώς να κατασκευάζει αυτοκίνητα».
Ωστόσο, ο ανταγωνισμός στην Κίνα έχει γίνει ολοένα και πιο αδυσώπητος, με τις μάρκες να αγωνίζονται για χώρο σε μια ολοένα και πιο κορεσμένη αγορά. Αυτό τις έχει οδηγήσει να αναζητούν πωλήσεις αλλού.
Ενώ οι κινεζικές εταιρείες έχουν επεκταθεί στην Ανατολική Ασία και τη Νότια Αμερική, για χρόνια η ευρωπαϊκή αγορά αποδείχθηκε «σκληρό καρύδι» - αυτό μέχρι τη στιγμή που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποφάσισαν να καταργήσουν σταδιακά την πώληση νέων μοντέλων βενζίνης και ντίζελ.
Η μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα άνοιξε την πόρτα σε νέους παίκτες.
Το χαμηλό κόστος εργασίας στην Κίνα, σε συνδυασμό με τις κρατικές επιδοτήσεις και μια πολύ καλά εδραιωμένη αλυσίδα εφοδιασμού, έχουν δώσει στις κινεζικές εταιρείες πλεονεκτήματα, ισχυρίστηκαν οι αντίπαλοί τους. Μια έκθεση της ελβετικής τράπεζας UBS, που δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2023, έδειξε ότι η BYD από μόνη της ήταν σε θέση να κατασκευάσει αυτοκίνητα 25% φθηνότερα από τους δυτικούς ανταγωνιστές.
Οι κινεζικές εταιρείες αρνούνται ότι οι όροι ανταγωνισμού είναι άνισοι. Ο αντιπρόεδρος της Xpeng, Μπράιαν Γκου, δήλωσε στο BBC στην Έκθεση Αυτοκινήτου του Παρισιού το 2024 ότι η εταιρεία του είναι ανταγωνιστική «επειδή έχουμε παλέψει με νύχια και με δόντια στην πιο ανταγωνιστική αγορά στον κόσμο».
«Απροκάλυπτος προστατευτισμός» από τις ΗΠΑ;
Οι ανησυχίες ότι οι κινεζικές εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων θα μπορούσαν να κατακλύσουν τις διεθνείς αγορές εις βάρος των καθιερωμένων κατασκευαστών έφτασαν στο αποκορύφωμά τους το 2024.
Στις ΗΠΑ, η «Συμμαχία για την Αμερικανική Κατασκευή» προειδοποίησε ότι θα μπορούσαν να αποδειχθούν «γεγονός επιπέδου εξαφάνισης των ειδών» για την αμερικανική βιομηχανία, ενώ η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε ότι οι «τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις» για τις κινεζικές εταιρείες στρεβλώνουν την ευρωπαϊκή αγορά.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έλαβε δραστικά μέτρα, αυξάνοντας τους εισαγωγικούς δασμούς στα κινεζικής κατασκευής ηλεκτρικά οχήματα από 25% σε 100%, καθιστώντας ουσιαστικά αδύνατη την πώλησή τους στις ΗΠΑ.
Η απόφαση καταδικάστηκε από το Πεκίνο ως «απροκάλυπτος προστατευτισμός»
Αλλά και η ΕΕ τον Οκτώβριο του 2024, επέβαλε επιπλέον δασμούς έως και 35,3% στα ηλεκτρικά οχήματα κινεζικής κατασκευής. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έλαβε κανένα μέτρο.
Ο Ματίας Σμιντ, ιδρυτής της Schmidt Automotive Research, σημείωσε ότι οι δασμοί της ΕΕ έχουν πλέον δυσκολέψει τις κινεζικές εταιρείες να κερδίσουν μερίδιο αγοράς.
«Η πόρτα ήταν ορθάνοιχτη το 2024... αλλά οι Κινέζοι δεν άδραξαν την ευκαιρία τους. Με τους δασμούς σε ισχύ, οι Κινέζοι κατασκευαστές δεν είναι πλέον σε θέση να προωθήσουν το πλεονέκτημα κόστους τους στους Ευρωπαίους καταναλωτές».
Ανησυχίες για την ασφάλεια, το spyware και την hacking
Όμως, ανεξάρτητα από το πόσο επιθυμητά είναι τα κινεζικά αυτοκίνητα σε σύγκριση με τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντί τους - για λόγους ασφαλείας.
Τα περισσότερα σύγχρονα οχήματα είναι με κάποιο τρόπο συνδεδεμένα στο διαδίκτυο – για λόγους δορυφορικής πλοήγησης, για παράδειγμα - και τα τηλέφωνα των οδηγών συχνά συνδέονται με τα συστήματα του αυτοκινήτου. Οι ενημερώσεις μέσω δικτύου, στις οποίες πρωτοστάτησε η Tesla, μπορούν να αναβαθμίσουν το λογισμικό ενός αυτοκινήτου από απόσταση.
Όλα αυτά έχουν οδηγήσει σε ανησυχίες, σε ορισμένους κύκλους, ότι τα αυτοκίνητα θα μπορούσαν να χακαριστούν και να χρησιμοποιηθούν για να φιλοξενήσουν spyware, να παρακολουθήσουν άτομα ή ακόμα και να ακινητοποιηθούν με το άγγιγμα ενός πληκτρολογίου.
Νωρίτερα φέτος, μια βρετανική εφημερίδα ανέφερε ότι οι αρχηγοί του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών είχαν διαταχθεί να μην συζητούν επίσημες υποθέσεις ενώ οδηγούν ηλεκτρικά οχήματα. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι αυτοκίνητα με κινεζικά εξαρτήματα είχαν απαγορευτεί από ευαίσθητες στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Το Πεκίνο αρνείται ανέκαθεν όλες τις κατηγορίες για κατασκοπεία.
Ένας εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στο Λονδίνο δήλωσε ότι οι πρόσφατοι ισχυρισμοί είναι «εντελώς αβάσιμοι και παράλογοι».
«Οι κινέζικες αυτοκινητοβιομηχανίες υπάρχουν σε αυτήν την εξαιρετικά ανταγωνιστική αγορά. Ενώ είναι υπόχρεες στην κινεζική νομοθεσία και αυτό μπορεί να απαιτεί συμμόρφωση με τις εθνικές υπηρεσίες ασφαλείας, καμία από αυτές δεν θέλει να βλάψει την ικανότητά της να αναπτύσσεται και να έχει διεθνείς εξαγωγές θεωρούμενη ως κίνδυνο για την ασφάλεια» τονίζεται ακόμα στο BBC.
«Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία που να υποστηρίζουν τον ισχυρισμό ότι τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα αποτελούν απειλή για την ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου ή οποιασδήποτε άλλης χώρας».
Εξάλλου τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που τροφοδοτούνται από κινεζική τεχνολογία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήρθαν για να μείνουν.
«Ακόμα κι αν έχετε ένα αυτοκίνητο που κατασκευάζεται στη Γερμανία ή αλλού, πιθανότατα περιέχει αρκετά κινεζικά εξαρτήματα», τόνισε ο Νταν Σίζαρ.
«Η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε smartphones και πράγματα από την Κίνα, από τις ΗΠΑ, από την Κορέα, χωρίς να το σκεφτόμαστε πραγματικά. Πιστεύω λοιπόν ότι υπάρχει κάποια τρομοκράτηση σχετικά με το τι είναι ικανοί να κάνουν οι Κινέζοι.
«Νομίζω ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα ότι η Κίνα θα αποτελέσει μεγάλο μέρος του μέλλοντος».
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
