Η Βραζιλία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αγορές για τη Volkswagen (VW), φιλοξενώντας επί δεκαετίες στρατηγικές επενδύσεις και εκτεταμένες βιομηχανικές δραστηριότητες. Πίσω όμως από την εντυπωσιακή ανάπτυξη και τα οικονομικά οφέλη, κρύβονται σκοτεινά μυστικά που σχετίζονται με τη μεταχείριση εργαζομένων και τη στάση της εταιρείας στη διάρκεια της δικτατορίας.
Η VW στη Βραζιλία: Από την οικονομική ανάπτυξη στις σκιές του παρελθόντος
Η Volkswagen επέλεξε να εγκατασταθεί στη Βραζιλία ήδη από το 1953, ιδρύοντας πρώτα αποθήκη στο Σάο Πάολο και έπειτα το εργοστάσιο Anchieta – το πρώτο εκτός Γερμανίας. Η παρουσία της εταιρείας οδήγησε στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας και στην ενίσχυση της τοπικής αγοράς. Πρόσφατα, η VW ανακοίνωσε νέα επένδυση που αγγίζει τα 16 δισεκατομμύρια ρεάλ (περίπου 2,5 δισ. ευρώ), ενισχύοντας περαιτέρω την παραγωγική της δύναμη στη χώρα.
Η ανάπτυξη όμως δεν περιορίστηκε μόνο στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας: η VW δημιούργησε και την αγροτική μονάδα Fazenda Volkswagen, επιδιώκοντας να παράγει μοσχάρια σε μεγάλη κλίμακα, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα κεντρικά της εταιρείας.
Το σκάνδαλο της Fazenda Volkswagen
Η λειτουργία της Fazenda ανέδειξε σύντομα σοβαρά ζητήματα. Όπως εξηγεί ο ιστορικός Κρίστοφερ Κόπερ (Πανεπιστήμιο Μπίλεφελντ), ο οποίος ανέλαβε το 2016 από τη VW τη συγγραφή σχετικής έκθεσης για την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας, "η VW δέχθηκε πιεστικά ερωτήματα για τη μεταχείριση των εργαζομένων" στη φάρμα, ειδικότερα τη δεκαετία του 1980.
Την εποχή εκείνη, η εταιρεία απασχολούσε τόσο υπαλλήλους της VW όσο και εργάτες υπό εργολαβικές συμβάσεις. Οι πρώτοι απολάμβαναν σχετική ευημερία και πρόσβαση σε βασικές παροχές – "είχαν τα δικά τους σπίτια, σχολεία, ιατρική κλινική". Ωστόσο, οι εξωτερικοί εργάτες ζούσαν υπό "συνθήκες παραπλήσιες με δουλεία επί πληρωμή", μακριά από τη δημοσιότητα εξαιτίας της απομονωμένης γεωγραφικής θέσης της φάρμας.
Η σχέση της VW με την στρατιωτική δικτατορία
Ακόμη πιο ανησυχητικά ευρήματα προέκυψαν για τη στάση της VW απέναντι στο αυταρχικό καθεστώς (1964-1985). Όπως αποκαλύπτει ο Κόπερ, η εταιρεία συνεργαζόταν στενά με τον μηχανισμό ασφαλείας της χούντας, όχι μόνο στη Fazenda αλλά και στο κεντρικό της εργοστάσιο στο Σάο Πάολο. Εργαζόμενοι βίωναν συλλήψεις και βιαιοπραγίες από τη στρατιωτική αστυνομία με σιωπηρή ανοχή της διοίκησης.
Ο ιστορικός σημειώνει ότι εντός εταιρικής αλληλογραφίας διαφαίνεται "πλήρης αποδοχή της δικτατορίας μέχρι το 1979", στοιχείο που προσλαμβάνει ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα, αν αναλογιστεί κανείς ότι η ίδια η VW ιδρύθηκε στη ναζιστική Γερμανία και ωφελήθηκε τότε από καταναγκαστική εργασία και κακομεταχείριση χιλιάδων ανθρώπων.
Πολλά διευθυντικά στελέχη εκείνης της περιόδου είχαν υπηρετήσει ως "στρατιωτικοί αξιωματούχοι και μέλη του ναζιστικού κόμματος". Αν και ο Βόλφγκανγκ Ζάουερ, επικεφαλής της VW Βραζιλίας (1971-1984), δεν συνδεόταν άμεσα με τη ναζιστική παράδοση, εντούτοις υιοθετούσε μια στάση "αυταρχικού πατερναλισμού", όπου κοινωνικά προνόμια δίνονταν με αντάλλαγμα τη συμβιβαστική σιγή των εργαζομένων.
Απολογισμός και εκκρεμότητες
Σήμερα, η VW αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση από αγωγές και διεκδικήσεις για το ένοχο παρελθόν της στη Βραζιλία. Οι έρευνες διεξάγονται ακόμη, με στόχο την πλήρη διαλεύκανση των γεγονότων και την απόδοση ευθυνών. Μόνο με το πέρας αυτής της διαδικασίας θα μπορέσει η εταιρεία να "κλείσει" οριστικά αυτό το δύσκολο κεφάλαιο της ιστορίας της.
Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
